Dat mensen sociale wezens zijn, wisten we al langer. Maar de effectieve impact van gezonde vriendschappen staat pas sinds kort op de radar van gedragswetenschappers. In ‘Je bent een vriend van mij’ gaat stressonderzoeker en klinisch psycholoog Marie-Anne Vanderhasselt op zoek naar de diepere betekenis van vriendschap. “Verbondenheid creëert een warmere maatschappij.”

Tekst: Arno Vermeulen Professor Marie-Anne Vanderhasselt onderzoekt stressreactiviteit en emotieregulatie aan de UGent. Zaken die vroeger op individueel niveau werden beschouwd, maar sinds kort in de bredere sociale sfeer worden onderzocht. “We kijken niet meer alleen naar de persoon zelf om stressfactoren en emoties te bepalen,” vertelt Marie-Anne, “maar ook naar hoe die persoon zich verbonden voelt met de mensen rondom zich. De effecten daarvan zijn enorm.” De impact van verbinding

Uit onderzoek blijkt dat het onderhouden van vriendschappelijke relaties een niet te onderschatten fysieke impact heeft. “Verbondenheid werkt in op ons brein”, vertelt Marie-Anne. “Het is een voorspeller van gezond verouderen. Vrienden hebben, je gesteund voelen en terug kunnen vallen op een netwerk – een Raakpunt bijvoorbeeld – vertraagt de cognitieve achteruitgang, verlaagt je bloeddruk, laat je lichaam beter omgaan met verkoudheden … vrienden zijn belangrijk voor onze gezondheid.” Sociale beestjes

“Als we het druk hebben en moe zijn, hebben we de neiging om in de zetel te kruipen met een glas wijn. Maar zo blijf je moe. Naar buiten gaan en dingen samen doen, dat geeft mensen energie. Uiteindelijk zijn we allemaal sociale beestjes. Een introvert haalt bijvoorbeeld ook energie uit sociaal contact, maar dan veeleer in een-op-een-situaties. Iedereen heeft baat bij sociaal contact.” Kwetsbaarheid werkt

Een van de belangrijkste elementen van een sterke vriendschap? Kwetsbaarheid. “Hoe meer je in je hart laat kijken, hoe beter een vriendschap bloeit”, vertelt Marie-Anne. “We moeten elkaar inzicht geven in wie we zijn. En daar moeten we onze maskers voor leren afzetten. Niet evident, zeker door sociale media. Maar wie vertrouwt en zijn maskers bij vrienden afzet, wordt dubbel en dik beloond. Kijk maar naar de ‘beautiful mess’-theorie. Die zegt dat je ‘rommel’ op tafel gooien niet negatief wordt ervaren, maar juist verbindt. Mensen appreciëren authenticiteit en kwetsbaarheid.”

En wat blijkt: een goede relatie is zelfs fysiek zichtbaar. “Mensen die close zijn, of het nu om een liefdesrelatie, ouder en kind of een hechte vriendschap gaat, voelen elkaar van nature aan. Onze hersenen gaan resoneren op dezelfde golflengte. Onze hartslag synchroniseert. Je ziet het aan bepaalde hormonen. Dat heb je misschien zelf al onbewust ontdekt: bij sommige vrienden heb je geen woorden nodig om te zien wat er scheelt en wat die persoon nodig heeft. Je voelt het.” Tip voor hechte vriendschappen

Wanneer we Marie-Anne vragen waar we meteen mee aan de slag kunnen om hechtere vriendschappen te smeden, hoeft ze niet lang na te denken. “Een interessant fenomeen is de zogenaamde liking gap: als je iemand leuk vindt, denken sommigen al snel dat het gevoel niet wederzijds is. Maar dat is helemaal niet zo. Mensen willen connecteren, maar zijn vaak terughoudend. Als je iemand beter wil leren kennen, moet je dat in het achterhoofd houden. Ga er gewoon voor.”

Een laatste tip? “Mensen worden gelukkiger als ze anderen helpen, door zich bijvoorbeeld in te zetten voor een vereniging. Mensen ontmoeten houdt je jong en fris en gaat eenzaamheid bij ouderen tegemoet. Verbondenheid creëert zo een warme maatschappij.” ‘Je bent een vriend van mij’ van Marie-Anne Vanderhasselt is uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts.